The Yeats Sisters Press

Drie bijzondere uitgevers in de schijnwerpers

In de reeks De kleine uitgever kijken we mee over de schouders van eigenwijze uitgevers naar hun praktijk. Stuk voor stuk maken ze bijzondere werken en vertellen ze unieke verhalen. Voor de tweede uitgeverij in deze reeks reizen we af naar Utrecht, waar Noor van der Brugge ons vertelt over The Yeats Sisters Press. Klik door naar de rest van de reeks: De kleine uitgever.

De boekvorm vind ik een van de meest praktische, duurzame, gebruiksvriendelijke, humane en egalitaire uitingsvormen die er is. Ik houd ervan me voor te stellen hoe het begonnen kan zijn; losse bladen die tussen twee stukjes hout op de paardenrug moesten worden vervoerd. Om de bladen in de juiste volgorde te houden bond men ze samen. 

Het boek is draagbaar, het ritme van de bladzijdes brengt het tijdsaspect met zich mee, het omslaan van de bladzijdes kan een mini cliffhanger geven. Misschien is het aller sympathiekste van het boek haar niet opdringerigheid; het boek kan dicht. Het ligt dan ergens rustig te wachten (en neemt niet eens zoveel plaats in) tot je het weer opent. Ik zie het boek als een scharnier tussen mijn binnen-en buitenwereld. 

Al tijdens mijn kunstacademietijd eind jaren tachtig maakte ik boeken. Maar mijn eigen uitgeverijtje richtte ik pas een jaar of vijftien geleden op, toen ik leerde boekdrukken; teksten met loden en houten letters zetten en drukken op een boekdrukpers. Mijn uitgeverijtje heet The Yeats Sisters Press. De zussen van de dichter Yeats; Lily en Lolly Yeats begonnen hun Cuala pers in 1908 en maakten prachtig drukwerk. Ze drukten tegen de klippen op en onderhielden zo de mannelijke getalenteerde familieleden. Ik denk dat ze niet genoeg gewaardeerd werden, vandaar mijn eerbetoon aan hen. Ik denk regelmatig aan Lily en Lolly terwijl ik teksten druk op mijn 110 jaar oude Boston degelpers. 

Alhoewel mijn uitgeverijtje dus naar twee zussen genoemd is ben ik eenpersoons uitgeverij. Ik teken, ets, lithografeer, zet, bind en boekdruk alles zelf. 

In ieder boek probeer ik vorm en inhoud zo hecht mogelijk of zo verrassend mogelijk te verbinden. Mijn boek over Freud heeft als vorm iets wat een psychoanalyse benadert; beeld en tekst werken als een associatieve wandeling door het boek. Een ander voorbeeld van vorm en inhoud verbinden is het boekje Wonder Whether Again Better. Het is een ode aan de twijfel en het boek opent op een onduidelijke manier in 4 à 5 stappen. De bladzijdes zijn in Davy’s Grey geschilderd; een soort onbenoembare tussenin-kleur met daaroverheen 23 verschillende woorden die met twijfel te maken hebben, gedrukt. Het boek Sombere Honden heeft een kaft die aanvoelt als een vachtje en alle honden op de zachte bladzijdes kijken bijzonder melancholisch net naast de kijker.

In ultieme zin gaan al mijn boeken over: hoe te leven? In ieder boek probeer ik deze voor mij onbeantwoordbare vraag op een nieuwe manier te beantwoorden.

Veel van mijn boeken gaan over de neiging de wereld overzichtelijk te maken (een streven dat wat mij betreft sowieso mislukt) maar de pogingen kunnen aandoenlijk zijn en soms mooi. Verzamelingen zie ik als een uiting van deze neiging. Een voorbeeld van een boek over verzamelen is Sombere Honden, of het boek: Hoe brengt u uw vacantie door? Een opsomming uit een boekje uitgegeven in de jaren vijftig (de kanariereeks) met 24 verschillende vakantiebestedingen uitgelegd (‘met goedkope voetreizen’, ‘door een verblijf aan het strand’, ‘in het zadel’, ‘in eigen home’). 

Een aantal boeken maakte ik naar aanleiding van- en met de tekst van een gedicht. Zo maakte ik het boek Lassie met het gelijknamige gedicht van Tonnus Oosterhoff. En het boek Hond naar het gedicht van Wim Brands. Gogol naar het gedicht van Richard Minne.

De oplages die ik maak variëren meestal tussen de 3 en de 9. Mijn gevoel voor een oplage is bevredigd bij 3 exemplaren want dat is toch al een stapeltje. Grote oplages maken betekent vooral dezelfde handeling vaak herhalen; drukken, binden etc. Dat is niet waar ik het meeste plezier uithaal. De opwinding zit voor mij in het kijken hoe uiteindelijk alles samen komt in die geweldige vorm van het boek; werkt de typografie, de papiersoort, het formaat, de kleur, de tekst, het beeld, het ritme van de bladzijdes echt zo goed samen als ik gehoopt had?

De afgelopen twee jaar werkte ik, na een artist in residence in St Petersburg, aan een boek over Poesjkin. Het is, misschien mede door de coronatijden, enorm uitgedijd. Het overstijgt eigenlijk mijn eigen drukkers capaciteiten. Ik ben in gesprek om het door een wat grotere uitgever te laten uitgeven. Alles overwegend denk ik; wat zouden de Yeats Sisters doen?

Wil je meer weten over of wil je een uitgave van The Yeats Sisters Press aanschaffen? Bekijk dan de website.