WT-sessie | over zee

Nikki Dekker Jelko Arts  - 25 juni 2021

Over wat de zee ons te vertellen heeft

Nikki Dekker zwemt, verzamelt schelpen, is fan van vissen, en werkt aan een roman waarin al die liefdes een grote rol spelen. In haar postpakket over zee onderzoekt ze wat de zee ons te vertellen heeft. Wat mensen kunnen leren over een inktvis die al 500 miljoen jaar in een schelp leeft, en wat de onderwaterwereld met queerness te maken heeft. Met o.a. een nieuw gedicht van Ronelda S. Kamfer (vertaald door Alfred Schaffer) en een interview met Auke-Florian Hiemstra. Het postpakket is te bestellen via de webshop van denieuweoost.nl. Onderaan vind je een voorpublicatie van de vissenkaart die Jelko Arts maakte voor het postpakket, voorafgegaan door een speciaal voor Notulen van het Onzichtbare geschreven introductie door Nikki Dekker.

over zee | Nikki Dekker

De afgelopen paar maanden was er een livecam in Utrecht die, zonder dollen, vaak het hoogtepunt van m’n dag verzorgde. De lente was koud en grauw, m’n agenda noodgedwongen leeg, en de ochtenden donker, maar toch stond ik ’s morgens vroeg op, klapte m’n laptop open en klikte naar visdeurbel.nl.

De dag dat de visdeurbel officieel geopend werd, ben ik naar de Weerdsingel gelopen om te gaan kijken, maar boven water is er vanzelfsprekend niets te zien. Alles gebeurt achter je computer. De eerste baars die ik zag dateert van 29 maart (zie foto). Ik was helemaal door het dolle heen – wist ik veel dat de gracht vol baarzen zit, en dat ik er de maanden daarna elke dag wel een zou zien, en soms zelfs twee tegelijk. Toch bleef het leuk. Urenlang had ik twee schermen open: links het Word-document waarin ik schreef, rechts de camera. Zodra er iets bewoog, schoten mijn ogen naar de hoek, en kon ik precies op tijd op de bel drukken. Toen ik een dag heel vroeg op moest staan om een deadline te halen, zag ik zelfs een snoek. Maar de paling, die toch ook een paar keer voorbij is gekomen, heb ik tot mijn grote spijt nooit gezien.

Die oneindige liefde van vissen van mij, begon ook met onderwatercamera’s, om precies te zijn met documentaires over walvissen. Tijdens mijn studententijd keek ik soms middenin de nacht naar BBC-filmpjes over potvissen en blauwe vinvissen; hoe ze verticaal in het water liggen te slapen als zwevende ruimterotsen, hoe ze hun mond openspreiden om plankton te filteren, hoe ze traag en krachtig door het water slaan – de beelden hadden een rustgevende uitwerking op me.

Maar op een gegeven moment heb je alle walvisfilmpjes wel gezien, en toen ging ik doorklikken naar zeekoeien, octopussen, koffervissen en platvissen. De hemelkijkers en kwallen leidden me naar zoetwatervissen, en van de zoetwatervissen was het nog maar een kleine stap naar het water zelf – inmiddels zwem ik zo vaak ik kan in de plassen van Utrecht, waar scholen baarzen onder me door schieten en karpers wegschrikken tussen de waterplanten. De snoek heb ik nog niet gezien, maar ik moet zeggen dat ik ook niet erg mijn best doe; het liefst ga ik met een flinke boog om het riet heen. In het echt is toch anders dan op camera.

Er zijn maar weinig mensen die mijn oneindige liefde voor vissen begrijpen, en nog minder die die liefde delen, maar Jelko Arts is er een van. Ik ben zo blij en trots dat hij voor over zee een vissenherkenningskaart wilde maken, zodat we onze mededieren in de gracht, kanaal en plas beter kunnen leren kennen. De visdeurbel is inmiddels dicht, maar volgend voorjaar komt ‘ie terug – en tot die tijd zoek ik ze, drijvend op mijn buik in het water.

 

De Wintertuinsessies zijn een reeks waarin makers de kans krijgen om hun ideale literaire programma samen te stellen. De makers, deels afkomstig uit de talentontwikkelingstrajecten van De Nieuwe Oost, worden bij het maken van deze literaire programma’s inhoudelijk en productioneel ondersteund en begeleid. Foto door Yentl van Stokkum (die zelf de Wintertuinsessie It’s not literature. It’s witchcraft maakte).

Deze Wintertuinsessie wordt mogelijk gemaakt door de Gemeente Utrecht, Elise Mathilde Fonds, K.F. Hein Fonds en Lira Fonds.

Nikki Dekker is schrijver en radiomaker. Ze publiceerde in verschillende tijdschriften, en bracht in 2018 een chapbook met essays en poëzie uit: een voorwerp dat nog leeft. Haar radiodocumentaire De oppas en ik werd genomineerd voor de Prix Europa en haar podcastreeks Iets doen, hoe doe je dat? kreeg een vier sterren in NRC Handelsblad en De Morgen. Afgelopen mei debuteerde Nikki bij de Bezige Bij met de roman diepdiepblauw, die lovend werd ontvangen en daarnaast ontvangt ze in oktober het SS Crone Stipendium.

Jelko Arts is striptekenaar by day en showmaster by night. Als tekenaar werkte hij onder andere voor deBuren, poëzietijdschrift Awater, De Optimist, dagblad de Gelderlander en tijdschrift PLUK. Zijn stripboek Hoe bijen de ruimte vullen gaat over bijen, lego en mensen met hobby’s. Jelko interviewde op verschillende literaire podia auteurs als Herman Koch, Connie Palmen, Adriaan van Dis en anderen. Hij treedt door het hele land op met het enige schrijverscollectief met danspasjes: BOYBAND, de Literaire Boyband. (Foto door Gaby Jongenelen.)